تشریح مفهوم آزادی در حکومت امیرالمومنین(ع)
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۴۵۴۳۸
ایسنا/قم مدرس نهج البلاغه گفت: در دوران حکومت حضرت علی (ع)، مخالفین ایشان در قالب تشکل‌هایی مشابه احزاب امروزی فعال بوده که نمونه بارز آن خوارج بودند. نکته مهم اینجاست که امیرالمؤمنین (ع) تا زمانی که مخالفین اقدام مسلحانه نکردند قصد براندازی حکومت آن حضرت را نداشتند، با اجتماعات و تشکل‌های آنان مقابله نمی‌کردند بلکه سعی داشتند آن‌ها را تحمل و هدایت کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام ایمان شکیبایی، اول آبان ماه، در گفتمان دانشجویی در قم، به تبیین ساحت آزادی انسان بر محور نهج‌البلاغه پرداخت و عنوان کرد: دایره آزادی در اسلام بسیار وسیع و گسترده است منتهی آزادی به معنای رهایی، استبداد، استعمار، شورش و اغتشاش نیست، بلکه آزادی اسلامی به معنای آزادی عقلانی و منطقی است که برگرفته از آموزه‌های انسان‌ساز قرآن کریم و احادیث نورانی اهل‌بیت (ع) است.
وی با بیان اینکه در نهج‌البلاغه مفهوم آزادی به‌طور کلی بر سه بخش آزادی فطری، اجتماعی و معنوی تقسیم شده است، اظهار کرد: در آزادی فطری، خداوند در خلقت انسان، اصل را به جای اعمال مالکیت و ولایت قهری، بر آزادی فطری انسان‌ها قرار داده است؛ امیرالمؤمنین (ع) در فرازی از نامه ٣١ می‌فرماید «لا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حُرّا» خدا به بنده‌هایش آزادی فطری را عنایت فرموده، لذا هیچ فردی حق ندارد دیگری را به بندگی و اسارت خود درآورد.
وی در رابطه با آزادی اجتماعی گفت: منظور از این آزادی، برابری اجتماعی است که زیربنای آزادی فردی به حساب می‌آید و بر اساس قراردادهای اجتماعی وضع شده است، ویژه خواری و امتیاز طلبی از منافع اجتماعی، یک رویکرد استبدادی است که در مقابل آزادی اجتماعی قرار می‌گیرد، حضرت علی (ع) در نامه ۵٣ به مالک اشتر می‌فرماید: ای مالک، مردم یا در دین با تو برادرند یا در آفرینش همانند تو هستند، خودت را تافته جدا بافته فرض نکنی.
شکیبایی در رابطه با آزادی معنوی اظهار کرد: این نوع آزادی عموماً در ادیان الهی و حتی غیرالهی مطرح است و در نهج‌البلاغه تحت عنوان تقوا بیان شده است، امیرالمؤمنین (ع) در فرازی از خطبه ٢٣٠ به این مهم اشاره فرموده‌اند: تقوای الهی (آزادی معنوی) کلید هر راه راست است، بدون تقوا انسان اندوخته‌ای برای آخرت ندارد.
وی به بیان انواع آزادی در دوران حکومت امیرالمؤمنین (ع) پرداخت، تصریح کرد: اولین این آزادی‌ها، آزادی عقیده است که با توجه به معارف نهج‌البلاغه اقسامی دارد که عبارت‌اند از: آزادی در داشتن عقیده، آزادی در بیان عقیده، آزادی از تفتیش عقیده، آزادی از تحمیل عقیده در حکومت علوی.
مدرس نهج البلاغه بیان کرد: حضرت علی (ع) دفاع از حقوق اقلیت‌های دینی را همانند دیگر مسلمانان بر خود لازم می‌دانستند، برای مثال در خطبه ٢٧، حادثه شهر انبار در دیدگاه آن حضرت فاجعه تلقی شد و برای دفاع از حقوق زنی غیرمسلمان سخنانی فرمود که نظیر تعابیر آن را کمتر می‌توان سراغ گرفت همچنین در خطبه‌های ۶، ۵٨ و ٩٣؛ امیرالمؤمنین (ع) خوارج را که مردمی خشن، کوته نظر، متحجر و دارای عقیده‌ای فاسد و خطرناک بودند در بیان عقیده خود آزاد گذاشت.
وی عنوان کرد: شهید مطهری می‌نویسد حضرت با خوارج در منتهی درجه آزادی و دموکراسی رفتار کرد؛ زندانشان نکرد و شلاقشان نزد و حتی سهمیه آنان را از بیت‌المال قطع نکرد، آن‌ها در همه جا در اظهار عقیده آزاد بودند و حضرت خود و اصحابش با عقیده آزاد با آنان روبرو می‌شد منتهی موقعی که فتنه گران عملاً به مبارزه با آن حضرت برخاستند پس از یأس کامل از تأثیر نصایح خود و یارانش، با آنان وارد جنگ شد و چشم فتنه را کور کرد.
آزادی قلم و بیان در حکومت امیرالمومنین(ع)
شکیبایی در رابطه با آزادی قلم و بیان در حکومت امیرالمؤمنین (ع) گفت: امام علی (ع) در فرازی از خطبه ٢١۶ می‌فرماید: گمان مبرید اگر حقّی به من پیشنهاد دهید بر من گران آید، یا در پی بزرگ نشان دادن خویشم؛ زیرا کسی که شنیدن حق، یا عرضه شدن عدالت بر او مشکل باشد، عمل کردن به آن برایش دشوارتر خواهد بود، پس از گفتن حق یا مشورت در عدالت خودداری نکنید؛ زیرا خود را برتر از آن که اشتباه کنم و از آن ایمن باشم نمی‌دانم.
وی ادامه داد: آن حضرت در فرازی از نامه ۵٣ خطاب به مالک اشتر فرمودند برای کسانی که به تو نیاز دارند، زمانی معین کن که در آن فارغ از هر کاری به آنان بپردازی. برای دیدار با ایشان به مجلس عام بنشین، مجلسی که همگان در آن بتوانند حاضر شوند و به خاطر خدایی که آفریدگار توست، در برابرشان فروتنی کن و بفرما تا سپاهیان و یاران و نگهبانان و پاسپانان به یک طرف بروند تا سخنگویشان بی‌هراس و بی لکنت زبان سخن خویش را بگوید؛ که من از رسول‌الله (ص) بارها شنیدم که می‌گفت: پاک و آراسته نیست امتی که در آن امت، زیردست نتواند بدون لکنت زبان حق خود را از قوی‌دست بستاند پس تحمل کن درشت‌گویی یا عجز آن‌ها را در سخن گفتن و تنگ حوصلگی و خودپسندی را از خود دور ساز تا خداوند درهای رحمتش را به روی تو بگشاید و ثواب طاعتش را به تو عنایت فرماید.
مدرس نهج البلاغه در رابطه با آزادی در عمل در حکومت امام علی (ع) گفت: امیرالمؤمنین (ع) در فرازی از نامه چهار، مردم را در شرکت کردن یا نکردن در جنگ‌های تحمیل شده، آزاد گذاشته و می‌فرمود: آنکه به اکراه همراه تو به نبرد می‌آید، غیبت او بهتر از حضور اوست و در خانه نشستنش، بهتر است از به یاری برخاستنش.
وی با اشاره به آزادی در انتخابات در حکومت امیرالمؤمنین (ع) اظهار کرد: آن حضرت در خطبه ٢٢٩در رابطه با هجوم مردم جهت بیعت فرمود: دستم را گشودید و من آن را بستم، دستم را کشیدید و من آن را نگه داشتم سپس، بر من هجوم آوردید انگار که شتران تشنه در نوبت آب خوردن به آبگیرها هجوم آورده‌اند، چندان که بند کفش برید و ردا از دوش افتاد و ناتوان در زیر پاها مالیده شد. خوشحالی مردم در بیعت با من به حدی رسید که کودکان، شادمانه و پیران، لنگان و لرزان و بیماران با درد و رنج فراوان و دوشیزگان، بی نقاب به سوی من شتافتند.
شکیبایی درباره آزادی احزاب گفت: در دوران حکومت حضرت علی (ع)، مخالفین ایشان در قالب تشکل‌هایی مشابه احزاب امروزی فعال بوده که نمونه بارز آن خوارج بودند. نکته مهم اینجاست که امیرالمؤمنین (ع) تا زمانی که مخالفین اقدام مسلحانه نکردند قصد براندازی حکومت آن حضرت را نداشتند، با اجتماعات و تشکل‌های آنان مقابله نمی‌کردند بلکه سعی داشتند آن‌ها را تحمل و هدایت کنند.
وی با تشریح آزادی اقتصادی در حکومت حضرت علی (ع) پرداخت، تصریح کرد: آزادی اقتصادی مصادیق متعددی در جامعه امروز دارد؛ عدم اجبار مردم به کاری که دوست نمی‌دارند به معنای آزادی در انتخاب شغل است، در رابطه با آزادی اقتصادی می‌توان به فرازی از نامه ٢۵ هم اشاره کرد که حضرت می‌فرماید: مأمورین اقتصادی جهت جمع‌آوری مالیات مردم را نترسانند و با زور به زمین و خانه کسی وارد نشوند، در سلام و مهربانی و ملاطفت با مردم پیشی بگیرند و در نهایت با توافق و میل مردم زکات أخذ شود.
زن، زندگی، آزادی مفاهیم باارزشی هستند
وی در پایان ضمن محکومیت اغتشاشات و فتنه‌گری‌های اخیر به شعار زن، زندگی و آزادی بی‌حد و حصر اشاره کرد و گفت: این سه واژه جزو واژه‌ها و مفاهیم باارزشی هستند که در قرآن کریم و احادیث اهل‌بیت در چارچوب عقلانی و وحیانی و منطقی تعاریف مطلوبی دارند که اگر از این چارچوب خارج شوند مفاهیم منفی و گناه آلودی را به خود اختصاص خواهند داد و دشمن حقیقی و مجازی دنبال همین است که باید هوشیار باشیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری نهج البلاغه آزادي رابطه با آزادی فرازی از نامه نهج البلاغه حضرت علی آن حضرت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۴۵۴۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طرح نور مبنای شرعی عقلی دارد و مورد حمایت رهبر و مراجع و مردم است
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام حسین جمالی‌زاده در خطبه‌های این هفته نماز دشمن شکن جمعه شهرستان فسا با اشاره به طرح نور (حجاب و عفاف) فراجا گفت: هر چند در رابطه با این طرح شبهاتی در فضای مجازی و حقیقی مطرح می‌شود، اما بدانیم که حکم شرعی حجاب برای بانوان یعنی پوشش مواضع زینت، واجب مسلّم است و کشف آن حرام و منکری مسلّم است.
وی با تاکید بر اینکه هر حرام و منکری دو جنبه شخصی و خصوصی دارد، بیان کرد: از نظر شرعی اگر حرام و منکری جنبه اجتماعی و عمومی و تأثیر عمومی داشته باشد، ابتدا با تعلیم و آموزش و سپس با تبلیغ و فرهنگ‌سازی و بعد از آن با امر به معروف و نهی از منکر و در نهایت با ابزار حکومتی باید با آن روبرو شد.
خطیب جمعه فسا گفت: همگان به خوبی می‌دانند که کشف حجاب امروز در جامعه به یک جریان تبدیل شده که اگر جلوگیری نشود جامعه را به فساد می‌کشاند.
وی با ذکر این نکته که دفع مفاسد از جامعه از وظایف حکومت است، متذکر شد: باید در موضوع حجاب و عفاف همچون مقوله سلامت و بهداشت محیط که حکومت برای پاکیزگی خیابان‌ها و معابر از باب دفع مفسده ورود می‌کند به مساله حجاب و عفاف و دفع مفاسد نیز به صورت جدی ورود کند؛ البته در یک حادثه‌ای ممکن است یک نیرویی اشتباه کند اما نباید به اصل طرح و اقدام تسری بدهیم.
حجت الاسلام جمالی زاده در خاتمه تصریح کرد: وقتی کشف حجاب، تأثیر اجتماعی و عمومی نسبت به عفت و دینداری مردم بویژه جوانان دارد از باب تعزیر و از باب امور حِسبیه و مهمتر، از باب دفع مفاسد از جامعه از وظایف حکومت دینی است.
کد خبر 6095780
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان